Miyerkules, Mayo 26, 2010

Ang Islogang "Wakasan ang Batang Manggagawa"

ANG ISLOGANG "WAKASAN ANG BATANG MANGGAGAWA!"
ni Gregorio V. Bituin Jr.

May ilang kumausap sa akin, marahil ay namimilosopo, nalilito o kaya ay nababaguhan, at itinanong, "Bakit 'Wakasan ang Batang Manggagawa' ang islogan ng mga kasama nating bata sa rali? Paano wawakasan? Papatayin ba ang mga bata?" Kailangan ng matyagang pagpapaliwanag.

Ang tugon ko, ang mga kasamang bata at kabataang nagrali ay mga manggagawa sa murang edad pa lamang nila. Batang manggagawa pag nasa edad 17 pababa, habang kabataang manggagawa pag edad 18 hanggang 24. Ang islogan nila ang siyang pagkakasalin nila sa panawagan sa ingles na "End Child Labor! (ingles-Kano)" o "End Child Labour! (ingles-British). Ngunit dahil mas ginagamit natin sa bansa ay ingles-Kano, dahil na rin sa matagal na pananakop ng mga Kano sa bansa, mas ginagamit sa bansa ang salitang "labor" habang sa internasyunal naman at sa mga bansang nasakop ng Britanya, tulad ng India, mas ginagamit nila ang salitang "labour".

Nais ng mga batang manggagawa na imbes na magtrabaho sila sa murang edad ay maging bahagi sila ng kanilang kabataan, na nag-aaral, naglalaro, nagtatamasa ng buhay ng naaayon sa kanilang edad. Tumango-tango lamang ang nagtanong sa akin. Mayo Uno ng taong 2009 iyon nang sumama ang mga batang manggagawa sa aming rali mula sa España patungong Mendiola.

Sa pagninilay ko sa islogan sa panahong naghahanap ako ng maisusulat, umukilkil sa aking diwa kung tama ba ang pagkakasalin ng islogang "End Child Labor!" Dahil pag iningles natin ang 'Wakasan ang Batang Manggagawa', hindi ito 'End Child Labor' kundi 'End Child Laborers' o 'End Child Workers!' Kaya may mali. Ngunit pag tinagalog naman natin ang 'End Child Labor' sa literal, ito'y magiging 'Wakasan ang Paggawa ng Bata', na masama namang pakinggan, dahil tiyak magpoprotesta ang marami dahil di na pwedeng mag-sex o magbuntis ang mga ina. Ang 'Labor' kasi pag tinagalog ay 'Paggawa', tulad ng isang grupo noon na ang pangalan sa Ingles ay 'Socialist Party of Labor' na ang orihinal ay 'Sosyalistang Partido ng Paggawa'.

Kaya ano ba talaga ang tamang pagkakasalin ng 'End Child Labor' na di magmumukhang lilipulin o papatayin ang mga batang manggagawa, tulad ng interpretasyon ng marami sa 'Wakasan ang Batang Manggagawa'?

Kung pag-iisipan nating mabuti, di lahat ng pagkakasalin ay literal, dahil magkakaiba ang wika. May sarili itong diskurso, balarila (grammar), syntax, at karakter, na kaiba sa ibang wika. May katangian ang bawat wika na kanyang-kanya lamang. Halimbawa, paano mo iinglesin ang "Pang-ilang presidente si Noynoy?" Marahil ang isasagot ng iba, "What is the rank of Noynoy since the first president?" na marahil ay di tamang pagkakasalin, dahil pag tinagalog naman ito ay "Ano ang ranggo ni Noynoy mula sa unang pangulo?" Mali. Kasi baka may sumagot diyan ng private o corporal.

Kaya sa pagkakasalin ng 'End Child Labor', hahanapin natin ang mas mainam at mas angkop na salin. Ang mungkahi ko, "Itigil ang Pagpapatrabaho sa Batang Manggagawa!" Malinaw, maliwanag at angkop, bagamat mahaba sa karaniwan. Ano sa palagay nyo?

Walang komento: