Pagdalaw kay Lola Rosa, ang natitirang anak ng bayaning Teodoro Asedillo

PAGDALAW KAY LOLA ROSA, ANG NATITIRANG ANAK NG BAYANING TEODORO ASEDILLO

ni Gregorio V. Bituin Jr.

Makasaysayan ang araw na iyon, Enero 5, 2014, araw ng Linggo, dahil nakadaupang-palad namin sa unang pagkakataon ang bunsong anak ng bayaning si Teodoro Asedillo - si Mommy Rose o Gng. Rosa P. Asedillo-Medalla.

Napapunta kami roon dahil sa paanyaya ni Ate Gigi, isa sa kasapi ng Partido Lakas ng Masa (PLM) sa Laguna, at organisador ng Aniban ng Manggagawa sa Agrikultura (AMA). Ayon sa kanya, nang malathala ang aking artikulong "Teodoro Asedillo: Magiting na Guro, Lider-Manggagawa, Bayani" sa magasing Ang Masa noong Marso 2012, ipinakita niya iyon sa kakilala niyang konsehal - sa Ate Emma Asedillo. Hiningi ito sa kanya, at ipinakita naman kay Mommy Rose.

Una kaming nagkausap ni Ate Gigi sa isang kumbensyon ng Partido Lakas ng Masa sa Bulwagang Tandang Sora, sa ikatlong palapag ng College of Social Work and Community Development (CSWCD) sa UP Diliman noong Disyembre 8, 2013, at ikinwento nga niya ang pagkikita nila ni Konsehala Emma Asedillo sa Laguna, at nais daw makilala kung sino ang may-akda ng artikulong "Teodoro Asedillo" na nalathala sa magasing Ang Masa. Ito naman ay pinag-usapan din nila ni Ka Jojo, organisador ng Bukluran ng Manggagawang Pilipino - Southern Tagalog (BMP-ST). Kaya nang tumungo ako sa tanggapan ng BMP-ST sa Calamba, Laguna upang maghatid ng 20 kilo ng hamon, nagkausap kami ni Ka Jojo hinggil sa pagtungo sa matandang Asedillo.

Itinakda ang petsa na Enero 5, 2014, kaya naghanda na ako ng anumang maaaring maibigay sa matanda. Kaya nagdisenyo ako ng isang plakard sa sukat na 11" x 17" kung saan nakasulat: "Teodoro Asedillo, Magiting na Guro, Bayani ng Uring Manggagawa at ng Mamamayang Pilipino”, at ang mga nakalagda ay ang mga grupong BMP-PLM-KPML-AMA-TDC-SANLAKAS, na siyang bilin ni Ka Jojo na aking ilagay. Ang TDC ay Teachers’ Dignity Coalition at ang KPML naman ay Kongreso ng Pagkakaisa ng mga Maralita ng Lungsod.

Enero 4 pa lang ay nagbiyahe na ako papuntang Calamba, Laguna, ngunit dumating ako roon na walang tao sa opisina ng BMP-ST. Bandang ikatlo ng hapon ng makarating ako doon. Tinext ko si Ka Jojo. Pinapunta niya ako sa kanilang bahay sa Dasmariñas, Cavite at birthday raw niya. Ibinigay niya kung paano ang pagtungo sa kanila, at anong biyahe ang sasakyan. Takipsilim na ako nakarating sa kanila. Naroon ang iba pang mga kakilala kong lider at kasapi ng PLM, KPML, BMP, Zone One Tondo Organization (ZOTO), Sanlakas. Bandang ikasiyam na ng gabi nang umalis kami roon at tumungo na sa tanggapan ng BMP sa Calamba upang doon matulog.

Umaga ng Enero 5 ay isa-isa nang nagdatingan ang mga sasama. Matapos ang almusal ay sumakay na kami ng van. Nagtungo muna kami sa isang lider-manggagawa, si Nick, at isinama namin. Tinagpo rin namin si Ate Gigi sa isang lugar, dahil siya ang gabay patungo kina konsehala Emma Asedillo.

Ang mga magkakasamang nagtungo roon ay sina Ka Jojo na lider ng grupo, Ka Eli, Alex, Ate Nellie, Ate Gigi at isa niyang kamag-anak, Nick na lider ng isang unyon, Doods na siyang tsuper ng van, at ako. Bale siyam kami.

Bandang ikalabing-isa ng umaga nang makarating kami ng Brgy. Longos sa bayan ng Kalayaan sa Laguna, at doon ay hinarap kami ni Konsehala Emma, na siyam na taong naging kagawad ng bayan. Marami siyang ikinwento tungkol sa buhay ng mga Asedillo, pati na ang kanyang panunungkulan ng siyam na taon bilang kagawad, at ang pagsama niya sa rali ng mga magsasaka sa Maynila noong Enero 1987 na nagdulo sa masaker. Naitanong pa sa akin kung pwede ko raw bang isulat ang talambuhay ni Konsehal Emma, na positibo ko namang tinugon.

Ang tinanghalian namin ay pinais na isdang tawilis, na may halong talong. Nabusog kami sa sarap ng pananghaliang iyon.

Matapos ang pananghalian ay nagtungo kami, kasama si Ka Jun, na kapitbahay ni Konsehala Emma, sa puntod ni Teodoro Asedillo. Ang puntod ay may nakatayong batong animo'y kandila. Puti ang katawan at pula ang apoy. Sa lapida ay ang pangalan ni Teodoro Asedillo, ang pangalan ng kanyang asawang si Julia Asedillo, at ang pangalan ng kanilang apong si Myra Medalla-Garcia. Kinunan ko ng litrato ang puntod, at nagpakuha rin kami ng litrato doon.

Matapos iyon ay sumakay kami ng van at tinungo na ang bahay ni Mommy Rose. Mainit ang pagtanggap sa amin ni Mommy Rose. Kita na sa kanya ang katandaan ngunit malakas pa siya at masigla. Naglakad kami patungo sa bahay ng kanyang anak sa may di kalayuan.

Masaya siyang kausap at marami siyang ikinukwento tungkol sa kanilang pamilya, lalo na hinggil sa kanyang ama na hindi na niya nakilala maliban sa mga kwento ng kanyang ina. Pati na ang kanyang kapatid na si Pedro ay hindi na niya nalaman kung paano nawala. Ikinwento rin niyang nasa halagang labingdalawang libong piso (P12,000) ang ibinayad sa kanila dahil sa pagkakagawa ng pelikulang "Asedillo" na pinagbidahan ni Fernando Poe Jr.

Simpleng meryenda lang ang inihain, ilang softdrinks at ilang biskwit. Matagal din ang kwentuhan namin nina Mommy Rose at ng mga kasama. Nagkuhanan kami ng litrato kasama ang kanyang mga anak, manugang at apo.

Bago umuwi ay ipinakita ni Mommy Rose ang isang bungkos ng mga sulatin dahil umano may isang liham doon ng sulat kamay ni Asedillo. Malabo na ang xerox na iyon, at kinunan ko iyon ng litrato. Pati na ang ilang dokumentong marahil ay malaki ang maitutulong sa mga bago kong pananaliksik. Nagpasalamat kami kina Konsehala Emma at Mommy Rose bago kami lumisan sa lugar na iyon, isang payak na lugar, isang liblik na pook, ngunit mayaman sa kasaysayan ng pakikibaka para sa karapatan ng maliliit.

Pakiramdam ko, hindi lang ako simpleng mananaliksik at potograpo ng araw na iyon, kundi mas tumindi pa ang aking pananalig sa pagkatao at rebolusyong inilunsad ng bayaning si Teodoro Asedillo.

Bandang ikalima ng hapon nang umalis kami roon, at nagtungo kami sa isang kasamahan ni Ate Gigi sa AMA upang manghingi ng gulay. Tumungo kami sa isang bukirin, nanguha ng mustasa, at nagkwentuhan. Bandang ikaanim at kalahati ng gabi nang kami'y umuwi na patungong tanggapan ng BMP sa Calamba.

Ang karanasang iyon ay makasaysayan, at hindi namin malilimutan.